Historie

De relatie van de Zandvoortse badplaats en de autosport brengt ons terug naar het eind van de jaren ’30, toen liefhebbers van de racerij besloten om een wedstrijd te organiseren in Zandvoort. Deze race vond plaats op een tijdelijk stratencircuit. Het evenementen trok enkele duizenden bezoekers. Reden voor de toenmalige burgemeester van Alphen om vaker autosport evenementen te organiseren in Zandvoort, maar dan op een permanent circuit. Het duingebied ten noorden van Zandvoort werd als locatie gekozen.

De realisatie van het circuit liep de nodige vertraging op door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Van Alphen wist de bezetters echter te overtuigen van het nut van het asfaltlint in de duinen, want dit zou dienen als “Paradestrasse”, voor als zij de oorlog zouden winnen. Toen de oorlog ten einde was werd verder gewerkt met het aanleggen van het parcours, zelfs toen burgemeester Fennema als opvolger van Van Alphen aan het bewind kwam.

De eerste race werd verreden op 7 augustus 1948. Het treffen telde niet mee voor een kampioenschap, maar trok wel veel Formule 1 coureurs naar Zandvoort. Winnaar werd Prins Bira van Siam. Een jaar later werd weer een evenement georganiseerd onder de naam “Grote Prijs van Zandvoort”. Luigi Villoresi pakte hier met zijn Ferrari de zege.

In de jaren ’50 wordt de Formule 1 ontmoeting omgedoopt tot “Grote Prijs van Nederland”. Vanaf 1952 maakte Zandvoort deel uit van het officiële wereldkampioenschap. Een belangrijke stap in de autosportgeschiedenis, want Zandvoort maakte deel uit van een kalender die uit slechts acht races bestond. Louis Rosier, Alberto Ascari, Juan Manuel Fangio, Stirling Moss en Joachim Bonnier konden met een goed gevoel terugkijken naar de races op Zandvoort, daar zij allemaal minimaal 1 keer een wedstrijd wisten te winnen.

De jaren ’60 vormden de strijdperiode voor legendarische coureurs als Graham Hill, Jim Clark en Jackie Stewart. Allen zegevierden een of meerdere malen op het circuit aan de Noordzeekust. Ook Wolfgang von Trips en Jack Brabham triomfeerden op het circuit van Zandvoort.

Met de jaren ’70 beleefde de duinenpiste een tegenvallende periode. Zo werd in 1970 de Grote Prijs van Nederland overschaduwd door het dodelijke ongeval van Piers Courage. Achterop het circuit, nabij Tunnel-Oost schoot de Britse coureur van de baan en overleed ter plaatse. Na hervatting van de race mocht Jochen Rindt zich winnaar noemen, maar van vreugde was nauwelijks nog sprake. De wedstrijd in 1971 werd gewonnen door Jacky Ickx, een jaar later werden de veiligheidsvoorzieningen van het circuit afgekeurd en besloot het Formule 1 circus Zandvoort niet aan te doen.

In 1973 was het circuit voorzien van een extra bocht, de Panorama bocht. Ook werden diverse andere veiligheidsvoorzieningen getroffen, waardoor de Grote Prijs van Nederland op 29 juli plaats kon vinden. De feestvreugde was van korte duur. In de achtste ronde van de race schiet Roger Williamson van de baan. Zijn wagen vat onmiddellijk vlam en er zijn onvoldoende blusmaterialen aanwezig. Coureur David Purley stopt nog bij het ongeval om te helpen, maar het mocht niet baten. Het ongeluk liep fataal af voor Williamson. De race werd uiteindelijk gewonnen door Jackie Stewart. Na aanpassingen op het gebied van brandbeveiliging kwam in 1974 de Formule 1 weer naar Zandvoort. Ditmaal won Niki Lauda de race. De overige jaren werden zeges behaald door James Hunt, Mario Andretti, Alan Jones en nogmaals Lauda.

Nelson Piquet won de race in 1980. In de daaropvolgende jaren gingen de zeges respectievelijk naar Alain Prost (tweemaal), Didier Pironi en René Arnoux. De laatste Grand Prix van Nederland wordt op 25 augustus 1985 verreden. Maar liefst 26 Formule 1 auto’s gaan van start en uiteindelijk rijdt Lauda naar de overwinning. Dit zou tevens de laatste overwinning in Lauda’s F1-carrière zijn. Prost wordt ditmaal tweede en de talentvolle Ayrton Senna rijdt naar de derde positie.

Door de komst van een nieuw bungalowpark en economische problemen wordt besloten om het circuit in 1988 in te korten naar een interim circuit. Op deze manier kon in ieder geval de nationale autosport blijven racen op Zandvoort en worden gewerkt aan een levendige exploitatie. Om Zandvoort ook weer internationaal op de kaart te zetten werd gekeken naar de mogelijkheid om een wereldwijde confrontatie voor coureurs op poten te zetten. Een idee met identieke formule auto’s bleek te duur, waardoor werd besloten om de beste coureurs uit de diverse Formule 3 kampioenschappen uit te nodigen om op Circuit Zandvoort te bepalen wie de beste Formule 3 coureur was. Ook Philip Morris zag veel potentie in de internationale confrontatie en verbond zich voor vele jaar aan het Formule 3 evenement. De Marlboro Masters was een feit.

Mede doordat veel Masters winnaars in de Formule 1 terecht kwamen, genoot Zandvoort steeds meer internationaal aanzien. Coureurs als David Coulthard, Pedro Lamy, Enrique Bernoldi en Jos Verstappen bereikten, dankzij winst bij de Masters of Formula 3, de Formule 1. Andere voorbeelden zijn Takumo Sato, Christian Klien en Formule 1 Wereldkampioen Lewis Hamilton. En natuurlijk ook winnaars als Nico Hülkenberg, Valtteri Bottas en Max Verstappen hebben de F1 bereikt.

Beelden van de Masters of F3 gingen over de hele wereld waardoor de interesse van internationale series steeds meer werden gewekt. Zo kwam het DTM circus in 2001 naar Circuit Zandvoort. En met succes: de races op Zandvoort bleken tot en met 2018 de meest populaire buitenlandse wedstrijden te zijn op de kalender van het Duitse kampioenschap. Winnaars als Uwe Alzen, Laurent Aiello, Christijan Albers, Matthias Ekström, Tom Kristensen en Martin Tomczyk passeerden de revue.

In 2006 wordt een nieuw internationaal evenement aan de kalender toegevoegd: de A1GP World Cup of Motorsport. Een serie met gelijkwaardige raceauto’s en teams die een land vertegenwoordigen. Met Jeroen Bleekemolen achter het stuur wordt het publiek in beide races in extase gebracht. Ook het bijprogramma, met een prominente rol voor series uit het toenmalige Dutch Power Pack scoort veel waardering.

Aan de fraaie lijst met evenementen wordt in 2007 ook een ronde voor het FIA World Touring Car Championship toegevoegd. Door strenge geluidsregels was het helaas niet mogelijk om een volledig bijprogramma aan het publiek te bieden, waardoor in goed overleg besloten werd het evenement uit te stellen totdat het circuit over meer geluidsdagen zou beschikken en het FIA WTCC sponsoren voor het evenementen zou hebben geworven.

In 2008 werd het 60-jarig jubileum gevierd met de Jubileumraces. Naast een overvol raceprogramma met een mix van historische raceklassen en Dutch Power Pack series, werden racefans samen met de Zandvoortse bevolking getrakteerd op een speciale jubileumparade in het centrum van Zandvoort. Naast enkele exclusieve historische Formule 1 en GT auto’s, was er ook een grote afvaardiging van bijna alle Dutch Power Pack klassen. Het raceprogramma was ook bijzonder spectaculair, net als het programmablad wat een kort historisch overzicht bevatte over de historische gebeurtenissen op Circuit Zandvoort. Iedereen was het na afloop van de parade en de races eens: dit verdiende herhaling.

Die opvolging zou er komen na het verkrijgen van de extra geluidsdagen. Hoop op de wensenlijst van velen stond een evenement met nog meer historische raceklassen. In 2012 was dan ook de eerste editie van de Historic Grand Prix Zandvoort, met Formule 1- en Grand Prix bolides uit de Zandvoortse racehistorie, een feit. Mede dankzij de extra geluidsdagen werd Zandvoort steeds populairder. Het duurde dan ook niet lang voordat internationale topseries als de ADAC GT Masters, FIA GT3 European Championship, FIA European Formula 3 Championship en Blancpain Sprint Series een bezoek zouden brengen aan de Zandvoortse racepiste.

Zandvoort bleef vervolgens internationale aandacht genereren, onder andere met een grootschalig publieksevenementen als de ‘Jumbo Racedagen, driven by Max Verstappen’ in 2017, 2018 en 2019. Meer dan 100.000 racefans genoten van een een internationaal raceprogramma, inclusief de FIA WTCR World Cup en spectaculaire demonstraties van Max Verstappen. De succesvolle edities zorgden er mede voor dat er steeds meer aandacht kwam voor de mogelijkheden op Circuit Zandvoort en dat er gesprekken gestart werden met Formula One Management. Vervolgens kon op 14 mei 2019 de terugkeer van de Formula 1 Heineken Dutch Grand Prix in 2020 worden aangekondigd. Een unieke ontwikkeling, want meer dan 30 jaar werden er geen F1 GP’s verreden in Zandvoort.

Dit goede nieuws bracht ook een uitdagende winterperiode met zich mee. Immers moest Circuit Zandvoort in vier maanden tijd op een aantal punten worden aangepast voor de komst van de Formule 1 en de benodigde Grade 1 circuitlicentie. Binnen de aanpassingen werden ook een twee bochten getransformeerd tot uitdagende kombochten. Hierdoor zou het circuit meer inhaalmogelijkheden krijgen, terwijl de unieke circuitkenmerken behouden zouden blijven. In het korte tijdsbestek lukte het alle betrokken partijen om de verbouwing van het circuit te voltooien, met een Legendary Lap, de eerste officiële openingsronde met een F1-bolide, uitgevoerd door Max Verstappen op 4 maart 2020, als ultieme kers op de taart.

Hoewel in het voorjaar van 2020 het covid-19 virus ervoor zorgde dat de Formula 1 Heineken Dutch Grand Prix geen doorgang kon vinden in 2020, bleef de organisatie achter de Dutch Grand Prix positief over een net zo spectaculaire eerste editie van de vernieuwde Dutch Grand Prix in 2021.  Circuit Zandvoort werd in de tussentijd nog verder geoptimaliseerd en aangepast om zo het legendarische duinencircuit een nieuw leven in te blazen.

In september 2021 keerde de Formula 1 Heineken Dutch Grand Prix eindelijk terug naar Nederland. Tienduizenden bezoekers reisden in het weekend van 3-5 september af naar  Circuit Zandvoort en miljoenen mensen wereldwijd genoten mee via tv of online. Het gehele evenement was een absoluut spektakel met als ultiem hoogtepunt de Formule 1 race op zondag 5 september. Max Verstappen schreef op deze zondag geschiedenis door als eerste Nederlander de Dutch Grand Prix te winnen.